Maand: november 2019

Het wordt aantrekkelijk om iets te doen of te ervaren als het even niet kan. Kerst dit jaar lijkt me daarom wel wat. De vorige begon als alle andere. Kerstboom kopen. Vinden dat ze veel te duur zijn. De boom binnen zetten en zeggen dat ie lekker ruikt. Dat doet ie ook. Moet je gewoon willen. Ik pruts zoals elk jaar een snoer aan een aansluitpunt in het plafond. Kan je leuk de lichtjes aandoen met de lichtschakelaar als je binnenkomt. Kerst kon komen, wat mij betreft. Korte donkere dagen. Lichtjes lekker aan. En kerst kwam. De boom die ik dagelijks zag was niet de mijne. Die ik wel zag stond op de gang bij de balie van D2-Oost. In het UMCU. Mooi versierd. Blauwe kerstballen en veel lichtjes. Na een niertransplantatie gaan er soms dingen even minder goed.

Nu zin in kerst. Alles gaat goed. Zin in de boom. De lichtjes, de ballen. Geen blauwe. Ik kan me niet voorstellen dat ik hem na oud en nieuw weer de deur uitflikker. Met handschoenen aan tegen de hars en de droge priknaalden. Nee, ik zet hem liefdevol aan de straat. Deze keer ook blijven alle naalden er aan zitten. Geen zooi op het parket. Zin in kerst.

Als kerst nooit meer wordt zoals het was. Dan is de volgende keer minder leuk. Dat stemmetje herinnert je aan hoe fijn het samen was. De kerstboom raakt de pijn aan die van binnen zit. Dan er maar geen nemen? Kan. Wat ook kan is hem neerzetten en de lichtjes aandoen. Zoals je een kaars brandt omdat je aan iemand denkt. Omdat het een mooie gedachte of herinnering is. Een klein ritueel voor jezelf.

Een duurzame kerst. Dat moet. Bomen omhakken om ze in huis te zetten? Dat is niet groen. Je kan ze beter nog opstoken in een biomassa centrale. Zolang je zelf niet onder de rook ervan woont. Een plastic boom mag ook niet. Die komt in zee terecht. Oh dilemma. Een wallpaper van een kerstboom op je mobiel dan maar. Zit iedereen de hele tijd op z’n mobiel te staren. Geen extra inspanning voor nodig. Heb je wel een goeie smoes.

Als je de rijke ontvanger bent van een donornier ben je vatbaarder voor infecties. Door de medicijnen die je moet gebruiken. Beetje opletten dus en je levensstijl aanpassen. Zoals m’n nefroloog zegt: je moet geen smetvrees krijgen, gewoon je verstand gebruiken.
Met een kerstboom is het al niet anders. Gewoon je verstand gebruiken. Genieten van de lichtjes.

Met een flinke klap valt er iets in mijn brievenbus. De aanvechting om direct te gaan kijken is groot. Ik zit nu verlekkerd te bladeren in twee catalogi van biologische groenten- en bloemenzaden. Veel zal ik er niet van bestellen. Ik heb de voorraad van de afgelopen twee jaar nauwelijks aangeroerd. Dat ik daar komend seizoen weer raad mee weet durf ik nu wel te geloven. Ik heb serieus overwogen mijn moestuin op te doeken. Uit frustratie. Als je heel graag wil en je kan het niet. M’n nieuwe nier doet het goed. CMV virus, longontsteking en fysieke ongemakken zijn verdwenen. Ik ben weer aardig op krachten. Drie of vier keer in de week in m’n tuin. Prima training. Een uurtje of anderhalf. Resultaat, een tevreden ik. En kruiwagens vol onkruid.

Er is een overeenkomst tussen (biologische) zaden en medicijnen. Ik kies voor zaadvaste soorten. Dat wil zeggen dat de plant die uit het zaad voortkomt zichzelf kan reproduceren. Veel nieuwe soorten kunnen dat niet meer (hybride ras). Deze zaden worden door inteelt telkens opnieuw geproduceerd. Was dat maar het ergste. Gevaarlijker nog is de macht die bedrijven zich toe-eigenen door zaden en plantensoorten te patenteren. Het doel daarvan is heel veel geld verdienen. De voedselvoorziening is dan in de macht van een paar grote bedrijven. Dat is een enge gedachte. En deels al realiteit.

Met medicijnen gebeurt iets vergelijkbaars. Er zijn farmaceutische bedrijven die zich op slinkse wijze een patent toe-eigenen op een tot dan vrij te produceren medicijn. Daarna verhonderdvoudigt de prijs. Maatschappelijk onaanvaardbaar, vind ik. Ik vraag me af hoe een medewerker van zo’n bedrijf het uitlegt aan zijn of haar partner. Als hun eigen kindje doodziek is en een medicijn onbetaalbaar geworden. Je gunt het niemand.

Mijn maagbeschermer blijkt door vervuiling van de grondstoffen mogelijk kankerverwekkend te zijn. Ik werd door mijn apotheek hierover geinformeerd. Het is waarschijnlijk ontstaan door goedkoop medicijnen te produceren. Met een zo groot mogelijke winstmarge.

Ik heb al eens boze woorden gericht tot mijn apotheker (en ze zijn best aardig hoor). Het door de nefroloog voorgeschreven medicijn was ‘niet meer leverbaar’. Blijkt dat mijn zorgverzekeraar het niet wil leveren. Dan zit je in de val van de marktwerking. Het is ‘via een omweg’ alsnog geleverd. Het alternatief was om maar te leven met de ernstige bijwerkingen van wat wel geleverd mag worden.

Wie zal het een zorg zijn?

De bomen verkleuren. Herfsttinten heet dat. Die kan je ook in de verfwinkel kopen. Pardon, in de Color Store. Dan kan je het hele jaar herfstgevoel voelen. Leuk voor liefhebbers. Er zijn ook andere herfstgevoelens. Minder mooi. Ik heb het wel eens omschreven als leven in een beperkte bandbreedte. In het midden een horizontaal lijntje. Dan zit je op nul. Daarboven stijg je naar blij, blijer en blijst. Eronder zit het herfstgevoel. De weerman -vrouw op tv heeft het over lagedrukgebieden. Ze komen en ze gaan. Fijn zekerheidje dat laatste.
Als het jouw lagedrukgebied is, dan trekt ie niet met een dag of wat naar het oosten weg. Dan waait en regent het onophoudelijk in je hoofd. Als je het lijntje in het midden vergelijkt met het zeeoppervlak dan ben je een vis. Een diepzeevis. Soms zwem je wat hoger en zie je een beetje licht. De zon zien is te hoog gegrepen.

Ga iets leuks doen. Goede raad om van je herfstgevoel af te komen. Dan roep je wel tegen een vis dat hij moet veranderen in een vogel. Er bestaat geen recept om weer te kunnen vliegen. En toch kan het. Ik kan het kunstje niet verklappen. Het is er niet.
Ik ben natuurlijk geen vis. En ook geen vogel. Gewoon een mens, zoals jij. Sombere herfstgevoelens riepen de vraag op of leven nog wel zo leuk is. Daarna nog blijkt dat ik een tumor in mijn oog heb. Ik dacht: nu is het afgelopen.

Ho, wacht even! Daar ben ik niet aan toe! Wat er gebeurt raakt aan iets dieps. Overlevingsdrang. Ik heb geluk, het is nu 10 jaar later. De overlevingsdrang en de blijheid te kunnen leven laten levenslust ontwaken. De vis verandert in een vogel. Ik zie weer de zon.
En dat nierfalen, ga je dan niet opnieuw kopje onder? Ik heb niet getwijfeld dat het goed zou komen. Was wel eens moedeloos. Hoe blij ben je als midden in de nacht je mobiel gaat. En je hoort: met UMCUtrecht ik heb een nier voor u. Dat is niet te beschrijven. Niet te bevatten. Veel mooier wordt het niet.

Die herfst hè. Grauw winderig weer. Zeiknat regenen op je fiets. Dat het weer kan! Wat is dat fijn. Herfsttinten te mooi voor woorden. Daar kan geen Color Store tegenop.