Heb je wel eens nagedacht over hoe je denkt? Denk je stap voor stap, of kijk je meer naar het grotere geheel? Mensen verschillen in hun manier van denken. Dat leidt tot vreemde fricties. Misverstanden, onbegrip en zelfs ruzie. Hoe vaak zeg jij: je begrijpt niet wat ik bedoel?
Het lukt dan niet om duidelijk te maken wat je denkt. Dat ligt lang niet altijd aan jou omdat je niet duidelijk bent en evenmin aan de ander omdat die te dom is om het te begrijpen.
Het tegenovergestelde kom je ook tegen. Een half woord is genoeg. Zo van: jij zegt het en ik dacht het. Om het nog wat ingewikkelder te maken speelt ook je gevoel een rol. Mag je die ander of juist niet. Soms komt het van pas om iets niet te begrijpen. Dan vraagt de situatie om gepast niet begrijpen. Dat is niet aardig, maar soms verrekte handig. Ik spreek voor mezelf hè.
Ik loop wel eens aan tegen ‘niet begrepen worden’, als het gaat om mijn manier van denken. Bij het je voorstellen of bedenken van een bepaalde gewenste situatie of te behalen resultaat. Dat doe ik op mijn manier. Het liefst in abstracte patronen. In eigenschappen van het toekomstig resultaat. Dat is voor de meesten niet concreet genoeg en daarom moeilijk te volgen. Zo onstaan soms misverstanden. Dat zit hem in het verschil tussen conceptueel denken en uitvoeringsgericht denken.
Denken in handelingen, in werkwoorden is heel praktisch en gebruikelijk. Gewoon zoals de dingen gaan als je iets wilt maken, bedenken of bouwen.
Stel je wilt een huis bouwen en je gaat dat doen door hout, stenen, cement en spijkers te kopen. Je schat hoeveel je nodig hebt en je begint. Bouwen, metselen, timmeren, voegen etc. Als het niet te groot en ingewikkeld wordt kom je een heel eind.
Om glasvezel, elektra en water aan te kunnen sluiten moet je het al wat breder bekijken. Het moet ergens vandaan komen. Dat er een oprit bij het huis is die moet aansluiten op een straat maakt het handig dat er een straat is of komt. Wil je straks met de bus naar je werk en de dichtstbijzijnde halte is 10 km verderop dan is dat lastig. Zo zijn er veel dingen in een groter geheel die samenhangen. En die mee bepalen hoe je iets kan uitvoeren.
Als je begint met denken vanuit het grotere geheel, het concept, dan gaat het nog lang niet over spijkers en planken en helemaal nog niet over metselen en timmeren. Zet je zo’n conceptuele denker (mij) en de ‘gelijk aan de slag’ doener bij mekaar dan heb je de poppen aan het dansen als je niet oppast.
Wat wijsheid is hangt denk ik af van je situatie. Ben je van plan een nieuwbouwwijk te ontwikkelen, of een complex informatiesysteem te bouwen, begin dan maar bij het concept. Kijk maar naar veel informatiesystemen bij overheden en bedrijven. Chaos en mislukking. Mag je raden hoe dat komt.
Als je doodziek bent en in een overlevingsmodus zit, dan heb je niet zo veel aan een concept. Bij de pakken neerzitten is één manier. De stap voor stap manier is een andere.
Ik hoor m’n nefroloog al zeggen: maak jij maar eens een plan hoe je denkt dit te gaan overleven. Dat plan maakt zij wel, ik doe de dingen stap voor stap. Tijd nemen om te rusten, herstellen, conditie opbouwen, beetje koffiedrinken en kletsen. In een cyclus en als het zover is, verder naar met de volgende stap. Soms een vooruit en twee achteruit. Dan is de overlevingsmodus heel nuttig. Niet opgeven.
Kortom, geduld en het leven nemen zoals het komt. Koffiedrinken en kletsen is een probaat middel om de moed erin te houden. Het werkt verrassend goed. Thee mag ook.
Je zou kunnen zeggen dat die manier van denken ook een concept is, toch?