Normen en waarden. Een fijne meetlat om anderen eens langs te leggen. Nu is het ook wat met die meetlatten. Neem er willekeurig twee en het zijn geheel verschillende. Hoe kan dat? Je meetlat is zo oud als je zelf ben. Zoals bekend was vroeger alles beter, dus de mijne is zeker van de goede soort.
Meten is fijn, de maat genomen worden een stuk minder. Maakt niet uit door wie of wat. Het is afhankelijk van wat je meekrijgt in je leven hoe je meet, van welke complottheorieën je houdt, hoe eigenwijs je bent etc.
Je kan bijvoorbeeld geloof zien als een complottheorie, want onbewezen maar waar in de ogen van aanhangers. Valt niet aan te tornen. Het is als zwaartekracht, je kunt er op eigen gelegenheid niet aan ontsnappen. Als je het zou willen dan hangt de rest van jouw groep aan je broekspijpen. “Waar gaan wij naartoe?”. Schuld en boete, zonder hel geen hemel.
Nu kan je ruimdenkend zijn. Maar wat is dat? Het is relatief relevant binnen de mores van jouw groep. Je hebt hooguit het idee verder dan gemiddeld te kunnen kijken. Maar hoe ver is verder? Heb je een idee van het zicht op de wereld van de ander buiten je groep? Van de andere meetlatjes?
Als je wordt geconfronteerd met wat die ander ziet en denkt kan je er flink van schrikken. Het voelt al snel als een aanval op jou, op dat wat jou rust en vastigheid geeft. Van je sokken geblazen worden omdat iemand anders geen rekening houdt met jouw meetlatje. Het overkomt ons allemaal.
Om niet te worden beteugeld door jouw meetomgeving is lef nodig. Echte belangstelling voor wat een ander drijft. Minstens het besef dat wat jij meet relatief is en alles behalve de enige waarheid.
Voorbeeld van zo’n begrensd inlevingsvermogen is het denken in gelovigen en niet gelovigen. Die laatste zijn dan de zondaars. Hup de hel in. Tegelijk worden gelovigen uitgelachen.
Ik begrijp die gelovigen wel hoor, snap hun meetgewoontes. Het is angst en volksmennerij van oudsher opgelegd door de elite van kerkvorsten. Beetje macht uitoefenen met god als stok achter de deur. Elkaar kort houdend, de rest van de wereld de maat nemend. Dat doet de rest van de wereld vervolgens ook weer. Meten is weten, maar hoe relevant zijn die meetgegevens eigenlijk?